Tunezyjskie łaźnie czyli hammam

Opowiada IwaTunis

     Hammam czyli publiczna łaźnia to bardzo ważna instytucja w Tunezji, choć w ostatnich latach coraz więcej traci na znaczeniu. Każde osiedle czy dzielnica ma swoje hammamy, ich właściciele to ludzie bogaci, gdyż to dochodowy interes, a samo jego kupno kosztuje kilkadziesiąt tysięcy dinarów.

     Dla wielu ludzi to nie tylko miejsce, gdzie się chodzi porządnie umyć i wykąpać – to również miejsce towarzyskich spotkań, wymiany plotek, odpoczynku. W łaźni można również zrobić sobie depilację całego ciała, zafundować ornament z henny, zapalić papierosa (którego nie można zapalić w domu czy na ulicy), itp. Oczywiście jest ścisły podział damsko – męski, tzn. są określone godziny korzystania z tego przybytku: przeważnie do południa wstęp mają tylko mężczyźni, od południa do 19 – 20°° kobiety, po 20°° znowu mężczyźni. Porządek ten odwraca się podczas ramadanu gdyż kobiety popołudniami gotują i idą się myć późnym wieczorem, po kolacji.

     Wstęp do łaźni kosztuje około 1 – 1,5 dinara, drugie razy tyle jeśli chce się skorzystać z usług osób, które tam pracują. Taka usługa polega na dokładnym umyciu i wyszorowaniu całego ciała oraz pomocy w napełnieniu i doniesieniu wiader wody. Za tą cenę można spędzić w łaźni nawet kilka godzin, czerpać gorącą wodę i myć się do woli, potem można się nawet położyć i przespać. Można tam sobie kupić napój gazowany, również kosmetyki i przybory toaletowe. Hammam cieszy się wielkim powodzeniem podczas zimy, w weekendy, również podczas ramadanu – a szczególnie przed świętem Aïd (święto barana). Kobiety idą do łaźni z dużą torbą czy nawet walizką: oprócz przyborów toaletowych, czystych rzeczy na zmianę, ręczników, płaszczów kąpielowych, musi być miejsce na schowanie ciuchów, w których się przyszło, często zabiera się nawet z domu dodatkowa miskę czy wanienkę dla dziecka. Matka zabiera dzieci do łaźni, chłopców tylko do 4 – 5 roku życia, potem chłopcy chodzą z ojcem.

     Obecnie, gdy polepszył się status majątkowy społeczeństwa, i większość młodych ludzi pracuje, kupuje mieszkania i wille z łazienkami, mniej chodzi regularnie do łaźni ale ciągle większość Tunezyjczyków uważa, że nic nie zastąpi gruntownego wyszorowania się w łaźni. Wiecie na czym głównie to polega? To energiczne tarcie całego ciała ostrą myjką po uprzednim rozgrzaniu go gorącą wodą i parą, łatwo złuszczają się wtedy wałeczki brudu, potu, naskórka, itd. Ten mechaniczny peeling był tutaj stosowany już od bardzo dawna, w Polsce jeszcze kilkanaście lat temu niewielu był znany taki proces oczyszczania skóry. Pamiętam gdy podczas wizyty mojej babci postanowiłam ją wyszorować po „tunezyjsku”, nie dowierzała, że jest taka brudna i do końca dopytywała się czy jestem pewna, że te szare wałeczki to nie wychodzą z tej myjki a nie z jej ciała… Dlatego Tunezyjczycy uważają, ze prysznic i kąpiel w wannie są dobre na co dzień, ale nie zastąpią seansu w łaźni przynajmniej raz na 10 dni. Trzeba również wiedzieć, że ze względu na zimno i nie ogrzewane domy podczas pory zimowej kąpiel w łaźni to jedyna szansa na dokładne, swobodne umycie się.

     Osobiście niezbyt lubię atmosferę hammamu: najczęściej jest tam wielki ruch, trudno czasem znaleźć miejsce żeby usiąść, wiele kobiet przychodzi z małymi dziećmi: wrzaski i harmider jest niesamowity. Kobiety paradują tam tylko w majtkach, czasem w halkach, ale również w złotej biżuterii. Bo nawet łaźnia to okazja do „pokazania się”, ja nie lubię tych spojrzeń oceniających mój stan posiadania (moja bieliznę, szlafrok kąpielowy, markę kosmetyków do ciała, itp…) gdy ubieram się po kąpieli tudzież moich walorów cielesnych (stan piersi, tłuszcz na brzuchu, owłosienie,itp…). Bez wątpienia w łaźni można dowiedzieć się dużo na temat prywatnego życia znajomych i sąsiadów ale to już od Was zależy czy wchodzicie w to czy nie angażujecie się w żadne posiedzenia i ploty.